Πολιτική για τους καταναλωτές σε Διεθνές Επίπεδο
Η Γενική Διεύθυνση Αγοράς και Προστασίας Καταναλωτή συμμετέχει σε ή/και υποστηρίζει ευρωπαϊκά και διεθνή δίκτυα καταναλωτών, με απώτερο στόχο την εξασφάλιση όσο το δυνατό ψηλότερου επιπέδου υγείας, ασφάλειας και προστασίας των οικονομικών συμφερόντων των καταναλωτών της Ελλάδας.
Διεθνή Καταναλωτικά Δίκτυα
Διεθνές Δίκτυο για Προστασία των Καταναλωτών και Επιβολή της Νομοθεσίας
(International Consumer Protection Enforcement Network - ICPEN)
Σύνδεσμος
https://icpen.org/
Ρόλος
To ICPEN αποτελεί ένα διεθνές δίκτυο για την προστασία των καταναλωτών και την επιβολή της καταναλωτικής νομοθεσίας στο οποίο συμμετέχουν αρμόδιες αρχές για την προστασία των καταναλωτών από 70 χώρες.
Η Γενική Διεύθυνση Προστασίας Καταναλωτή αποτελεί μέλος του ICPEN από το 1993.
Στόχοι
Στόχοι του Δικτύου ICPEN είναι η ενίσχυση της διεθνούς συνεργασίας στους τομείς της διασυνοριακής ανταλλαγής πληροφοριών και η ενθάρρυνση της διασυνοριακής επιβολής της νομοθεσίας για την προστασία των καταναλωτών.
Οργάνωση και Λειτουργία
Η Προεδρία του Δικτύου ICPEN ασκείται εκ περιτροπής σε ετήσια βάση από μέλη του. Τον Ιούλιο του 2021 την προεδρία ανέλαβε η Πορτογαλία (Υπουργείο Οικονομίας και Ψηφιακής Αλλαγής, Γενική Διεύθυνση Καταναλωτή), ενώ τον Ιούλιο του 2022 την Προεδρία θα αναλάβει η Αυστραλία (Επιτροπή Ανταγωνισμού και Καταναλωτή).
Υποβολή καταγγελίας για αγορές από τρίτες χώρες (εκτός ΕΕ)/Econsumer.gov.
Στην ιστοσελίδα Econsumer.gov (https://econsumer.gov/#crnt) του ICPEN οι καταναλωτές από όλον τον κόσμο μπορούν να υποβάλλουν δωρεάν καταγγελία για καταναλωτικές διαφορές τους κατά εμπόρων που η έδρα τους βρίσκεται οπουδήποτε στον κόσμο. Επιπλέον, στον εν λόγω ιστότοπο μπορεί κάποιος να καταγγείλει διεθνείς απάτες και να πάρει πληροφορίες για τα μέτρα που μπορούν να ληφθούν για την καταπολέμηση της απάτης. Οι καταγγελίες αυτές βοηθούν τις αρχές προστασίας καταναλωτή ανά τον κόσμο να εντοπίζουν τις διεθνείς τάσεις και να συνεργάζονται αποτελεσματικά για την πρόληψη διεθνών απατών.
Δράσεις ICPEN για την προστασία των καταναλωτών
H επίτευξη των σκοπών του Δικτύου ICPEN στηρίζεται, μεταξύ άλλων, στις ακόλουθες πρωτοβουλίες:
• Μήνας πρόληψης απάτης κατά των καταναλωτών
https://icpen.org/fraud-prevention-month
• Διεθνής ημέρα σάρωσης ιστοτόπων
https://icpen.org/international-internet-sweep-day
• Ιστότοπος eConsumer.gov
https://icpen.org/econsumergov-0
• Βραβεία και πρωτοβουλίες για την εκπαίδευση καταναλωτών
https://icpen.org/consumer-education-initiatives-and-annual-awards
• Κατευθυντήριες Οδηγίες προς τον τομέα της βιομηχανίας
https://icpen.org/industry-guidance
Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ)
Επιτροπή για την Πολιτική του Καταναλωτή
Σύνδεσμος
http://www.oecd.org/sti/consumer/
Ρόλος
Η Επιτροπή για την Πολιτική Καταναλωτή (Committee on Consumer Policy-CCP) του ΟΟΣΑ, η οποία θεσπίστηκε το 1969, ασχολείται με μία ευρεία γκάμα καταναλωτικών θεμάτων και συνεργάζεται με εθνικές αρχές αρμόδιες για την καταναλωτική νομοθεσία, με σκοπό την ενίσχυση της αποτελεσματικότητας των πολιτικών για την προστασία του καταναλωτή.
Στόχοι
Στόχοι της Επιτροπής είναι η ενίσχυση της αποτελεσματικότητας χάραξης της πολιτικής, η αντιμετώπιση των προβλημάτων που αναδύονται μέσα από τη θέση του σύγχρονου καταναλωτή στη ψηφιακή οικονομία καθώς και η ενίσχυση της ασφάλειας των προϊόντων.
Εργαλεία
Εργαλεία για την επίτευξη των σκοπών της είναι: i) η διεξαγωγή ερευνών και μελετών με σκοπό την ανάπτυξη κατευθυντηρίων γραμμών χάραξης πολιτικής για τον καταναλωτή ii) η ανταλλαγή πληροφοριών σε επίκαιρα και επείγοντα ζητήματα προστασίας καταναλωτή και iii) η εξέταση τρόπων για την ενίσχυση των αποτελεσμάτων πολιτικής όχι μόνο σε συνεργασία με τις δημόσιες αρχές αλλά και με τους λοιπούς κοινωνικούς εταίρους.
Δράσεις Επιτροπής CCP
• Consumer Policy Toolkit
Το 2010 δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά η εργαλειοθήκη του ΟΟΣΑ για την Πολιτική του Καταναλωτή που παρέχει εργαλεία χάραξης πολιτικής με σκοπό την καλύτερη αξιολόγηση των συνθηκών υπό τις οποίες οι πολιτικές παρεμβάσεις θα καθίστανται αποτελεσματικότερες.
http://www.oecd.org/sti/consumer/consumer-policy-toolkit-9789264079663-en.htm
Η εργαλειοθήκη έχει ευρέως χρησιμοποιηθεί από τα μέλη του ΟΟΣΑ και οδήγησε το 2014 στην υιοθέτηση Σύστασης για την Χάραξη Πολιτικής.
http://www.oecd.org/sti/consumer/Toolkit-recommendation-booklet.pdf
• Behavioural insights
Ο ΟΟΣΑ αποδίδει μεγάλη σημασία στην ανάλυση συμπεριφορικών μελετών και πως μπορούν αυτές να χρησιμοποιηθούν με σκοπό την ενίσχυση της αποτελεσματικότητας των πολιτικών για την προστασία του καταναλωτή.
Το 2017 δημοσιεύτηκε σχετική μελέτη του ΟΟΣΑ
https://www.oecd-ilibrary.org/docserver/c2203c35-en.pdf?expires=1654166887&id=id&accname=guest&checksum=0253213963FC9DF8F8971730DA5E802F
• Consumer dispute resolution and redress
Το 2007, τα μέλη του ΟΟΣΑ υιοθέτησαν Σύσταση για την Επίλυση των Καταναλωτικών Διαφορών με στόχο την παροχή ενός πλαισίου στις εκάστοτε κυβερνήσεις προκειμένου να βοηθήσουν τους καταναλωτές να επιλύσουν τις διαφορές τους και να διευθετήσουν τις αξιώσεις τους με τις επιχειρήσεις
https://www.oecd.org/sti/consumer/oecdrecommendationonconsumerdisputeresolutionandredress.htm
• Consumer awareness and education
Η ενίσχυση της καταναλωτικής συνείδησης με σκοπό την αντιμετώπιση των σύγχρονων οικονομικών και κοινωνικών προκλήσεων αποτελεί προτεραιότητα του ΟΟΣΑ.
Το 2009 ο ΟΟΣΑ εξέδωσε σχετική Σύσταση για την Εκπαίδευση των Καταναλωτών
https://www.oecd.org/sti/ieconomy/44110333.pdf
• Consumers in the Digital Economy
Το 2016 ο ΟΟΣΑ αναθεώρησε τη Σύστασή του για την προστασία των καταναλωτών στο ηλεκτρονικό εμπόριο εκσυγχρονίζοντας την προσέγγισή του σε πολλά ζητήματα, μεταξύ των οποίων η εκπαίδευση, η ενημέρωση των καταναλωτών και η προστασία από ηλεκτρονικές απάτες.
http://www.oecd.org/sti/consumer/ECommerce-Recommendation-2016.pdf
• E-commerce trends and challenges
Ο ΟΟΣΑ ερευνά πως οι πολιτικές για την πολιτική του καταναλωτή των κρατών μελών του πρέπει να τροποποιηθούν για να ανταποκρίνονται στις προκλήσεις και τις τάσεις της σύγχρονης ψηφιακής εποχής.
- Χρήσιμοι σύνδεσμοι με σχετικές μελέτες του ΟΟΣΑ
https://www.oecd-ilibrary.org/science-and-technology/protecting-consumers-in-peer-platform-markets_5jlwvz39m1zw-en
https://www.oecd-ilibrary.org/science-and-technology/trust-in-peer-platform-markets_1a893b58-en
• Internet fraud
Η διεθνοποίηση των αγορών και η ανάπτυξη του διασυνοριακού εμπορίου έχει οδηγήσει σε ραγδαία αύξηση των περιπτώσεων απάτης μέσω του διαδικτύου. Ο ΟΟΣΑ δίνει ιδιαίτερη έμφαση στην προστασία των καταναλωτών από τη διαδικτυακή απάτη.
- Χρήσιμοι σύνδεσμοι με σχετικές μελέτες του ΟΟΣΑ
https://www.oecd-ilibrary.org/science-and-technology/online-identity-theft_9789264056596-en
http://www.oecd.org/sti/ieconomy/38770483.pdf